گوسفند زنده
گوسفند نژاد مرینوس یکی از خاص‌ترین نژادهای دامی در دنیا محسوب می‌شوند و تخمین زده می‌شود که درصد قابل توجهی از جمعیت گوسفندان جهان از این نژاد پربازده تشکیل شده باشد. در سال 1797، این نژاد محبوب از اسپانیا به وسیله کشتی به استرالیا وارد شد و در مقایسه با نژادهای قبلی اسپانیایی، این نژاد سازگاری بسیار خوبی با شرایط آب و هوایی استرالیا نشان داد.
پس از چندین سال پرورش و رشد در استرالیا، برای اولین بار در سال 1807، پشم گوسفندان مرینوس این کشور در انگلستان به فروش رسید. تا اواخر قرن نوزدهم، پشم این نژاد به بخش بزرگی از کالاهای صادراتی استرالیا تبدیل شد. صنعت تولید پشم مرینوس در استرالیا مراحل مختلفی از رشد و رکود را پشت سر گذاشته است. پس از این دوره‌های مختلف، امروزه این کشور یکی از پیشرفته‌ترین صنعت‌های دامداری در جهان را دارد.این نژاد در حال حاضر در بسیاری از نقاط جهان از جمله استرالیا، نیوزیلند و ایالات متحده پرورش داده می‌شوند.
تاریخچه پیدایش و تکامل نژاد گوسفند مرینوس
گوسفندان مرینوس، در اصل نژادی اسپانیایی هستند که به دو زیرگونه مستقل در پاسخ به شرایط اقلیمی مختلف تکامل یافته‌اند: یکی با پشم درشت‌تر در پاسخ به شرایط سخت و زمستانی و دیگری با پشم نرم و ظریف در شرایط آب و هوایی معتدل. در دوران حکمرانی سلطنت اسپانیا، این کشور صاحب بهترین گله‌های گوسفند مرینوس بود و به شدت دسترسی به این نژاد را کنترل می‌کرد، تا جایی که قبل از سال 1765، صادرات آنها ممنوع بود.
بعد از آن تاریخ، تعداد محدودی از این گله‌های با ارزش تحت نظارت دقیق به سایر کشورها ارسال شد. زمانی که ناپلئون به اسپانیا حمله کرد، جهان به گوسفندان مرینوس دسترسی گسترده‌تری پیدا کرد.
قدرت‌های سلطنتی اسپانیا گوسفندان مرینوس را به عنوان پاداش خدمات ارزشمند و برای ایجاد اتحادهای دیپلماتیک به افراد وفادار هدیه می‌دادند. در سال 1797، کاپیتان Henry Waterhouse و ستوان William Kent یک دسته 26 راسی از این گوسفندان را به ناحیه پورت جکسون در استرالیا آوردند. این گوسفندان به گله‌ای تعلق داشتند که ابتدا توسط شاه کارلوس سوم، پادشاه اسپانیا، به شاهزاده ویلیام اورنج در هلند اهدا شده بود.
رشد گله‌های گوسفند استرالیا در دهه 1820 با واردات 5000 راس بیشتر از اروپا و آفریقا به شدت افزایش یافت. در نیمه دوم قرن نوزدهم، پرورش‌دهندگان مرینوس استرالیایی با هدف تلاقی نژادهای پربازده تلاش‌های بسیاری کردند. این تلاش‌ها به این نتیجه رسید که گوسفندان مرینوس استرالیایی تا 10 برابر بیشتر از نوع اسپانیایی خود توانایی تولید پشم باکیفیت داشتند. پشم این گوسفندان از نظر ظرافت، فشردگی، مقاومت، تمیزی و خاصیت کشسانی برتر بودند و بنابراین برای صنعت نساجی رو به رشد اروپا گزینه‌ای بسیار مناسب محسوب می‌شدند.
بیشتر بخوانید : انواع نژاد گوسفند خارجی
بیشتر بخوانید : گوسفند رومانوف
خصوصیات بدنی نژاد گوسفند مرینوس
- وزن: وزن گوسفندان مرینوس که در جثه‌های متوسط قرار می‌گیرند، در صورت رشد کامل بین 40 تا 60 کیلوگرم است. البته، قوچ‌های بالغ می‌توانند به وزنی حدود 80 تا 90 کیلوگرم هم برسند.
- پراکندگی: گوسفندان مرینوس رایج‌ترین نژاد گوسفندی هستند که در استرالیا یافت می‌شوند. علاوه بر استرالیا، کشورهای آمریکا و نیوزلند نیز به شدت به پرورش این نژاد علاقه‌مند هستند.
- مقاومت: این نژاد مقاومت فوق‌العاده‌ای در برابر بیماری‌ها دارد و درصد باروری در آنها بالا است.
- پشم: پشم گوسفند مرینوس بسیار پرطرفدار بوده و از ظرافت و استحکام بالایی برخوردار است. پارچه تولید شده از پشم آنها سبک، گرم و بادوام است.
- سرعت: سریع‌ترین گوسفندان از این نژاد می‌توانند با سرعتی حدود 30 تا 35 کیلومتر در ساعت بدوند.
- زیستگاه: آنها قادرند در تمام طول سال در فضای باز زندگی کنند و می‌توان این گوسفندان را به راحتی در آب و هوای معتدل با چراگاه‌های مناسب نگهداری کرد.
- دو لایه پشم: ویژگی منحصر به فرد دیگر این نژاد، داشتن دو لایه پشم بر روی بدن است که از آنها در برابر شرایط آب و هوایی سخت محافظت می‌کند. این لایه پشمی به گوسفندان کمک می‌کند در دماهای پایین زنده بمانند.
- رشد فصلی پشم: پشم این گوسفندان، مانند سایر نژادها، با شروع فصل سرما به طور قابل توجهی رشد می‌کند تا از آنها در برابر سرما محافظت کند. در اوایل بهار نیز دامداران برای رفاه و جلوگیری از مشکلات سلامتی، پشم آنها را کوتاه می‌کنند و سپس به فروش می‌رسانند.
- قطر و طول الیاف: قطر الیاف پشم مرینوس که برای تولید لباس، پتو، پارچه و سایر منسوجات کاربرد دارد، معمولاً کمتر از 22 میکرون است. طول این الیاف بلند بوده و دارای چین و چروک طبیعی است.
- قدرت جذب آب: پشم گوسفند مرینوس قدرت جذب آب زیادی دارد و می‌تواند حدود 30 درصد معادل وزنی خود آب جذب کند.
دنبه گوسفندان نژاد لری به طور قابل توجهی بزرگتر از دیگر نژادهای گوسفندان ایرانی است، تا جایی که قسمت‌هایی از دنبه گاهی حتی پایین‌تر از مفصل خرگوشی قرار می‌گیرد. در بیشتر گوسفندان لری بختیاری، دنبالچه کوچک است و تنها در زمانی که پشم‌های گوسفندان چیده شده باشد، قابل مشاهده است.
نگهداری گوسفند مرینوس در ایران
گوسفند مرینوس در ایران نیز پرورش داده می‌شود، هرچند که پرورش آن با چالش‌هایی همراه است. به دلیل شرایط آب و هوایی ایران، نگهداری از این نژاد نیاز به مدیریت صحیح و دانش فنی دارد.
در نهایت، با توجه به مزایا و معایب گفته شده، نگهداری گوسفند مرینوس در ایران می‌تواند تبدیل به یک کسب و کار پرسود ولی چالش‌برانگیز شود که با مدیریت صحیح و دانش فنی، می‌توان از این نژاد بهره‌برداری مناسبی داشت.
