گوسفند شال یکی از نژادهای مهم و ارزشمند گوسفندان در ایران است. این نژاد به طور خاص در مناطق مرکزی خصوص قزوین و زنجان ایران پرورش مییابد و به دلیل کیفیت بالای گوشت و پشم، از اهمیت اقتصادی زیادی برخوردار است. در این مقاله، به بررسی جامعتری از تاریخچه، ویژگیهای ظاهری، تولیدمثلی، تغذیه، نگهداری و چالشهای مرتبط با گوسفند شال خواهیم پرداخت.
تاریخچه و پراکندگی
گوسفند شال از دیرباز در مناطق مرکزی ایران، به ویژه استانهای همدان، مرکزی قزوین و زنجان پرورش داده میشود. این نژاد به خوبی با شرایط آب و هوایی سخت این مناطق سازگار شده و توانسته است در طول زمان بقای خود را حفظ کند. تاریخچه پرورش این نژاد به دوران باستان بازمیگردد و شواهدی از وجود این نژاد در متون تاریخی و آثار باستانی یافت شده است.
ویژگیهای ظاهری شال
گوسفند شال دارای بدنی متوسط تا بزرگ است. رنگ پشم آن اغلب سفید یا کرم است و پشم آن از کیفیت بالایی برخوردار است. این نژاد به دلیل داشتن پشم نرم و مرغوب، برای تولید انواع محصولات پشمی مناسب است. علاوه بر این، گوسفند شال دارای گوشهای بزرگ و افتاده، چشمان درشت و بدنی قوی و عضلانی است که به آن کمک میکند تا در شرایط سخت محیطی به خوبی دوام بیاورد. همچنین، این نژاد دارای سمهای قوی و مقاوم است که به آن امکان میدهد در زمینهای سنگلاخی و ناهموار به راحتی حرکت کند.یکی از نشانه های مهمی که این گونه رو از بقیه متمایز میکنه یه چیز توپی مانند در قسمت گلوی این حیوان هستش که به وضوح قابل مشاهده هستش.
بیشتر بخوانید : انواع نژاد گوسفند خارجی
بیشتر بخوانید : گوسفند رومانوف
بیشتر بخوانید : گوسفند زنده
ویژگیهای تولیدمثلی
گوسفند نژاد شال به طور معمول دارای نرخ زایمان بالایی در بین نژاد گوسفند ایرانی است. این نژاد به طور متوسط در هر زایمان 1.2 تا 1.8 بره به دنیا میآورد. البته این میزان میتواند بسته به شرایط تغذیه، مدیریت پرورش و سلامت دام متفاوت باشد. برخی از گوسفندان نژاد شال ممکن است در هر زایمان تا 3 بره نیز به دنیا بیاورند که احتمالش خیلی کم هستش و نکته خیلی مهم این هستش که این نژاد شیر زیاد و مطلوبی نداره و در صورتی که بره های چندقلو تولید کنه ،احتمال شیرسوز شدن به دلیل عدم توانایی مادر برای تولید شیر بالا ،زیاد هستش.
حالا میتوانید متوجه بشید چرا نژاد آمیخته این حیوان تولید و نگه داری میشه.
درباره نژاد میکس شال رومانوف بیشتر بخوانید.
عوامل مؤثر بر میزان زایمان شال
- تغذیه مناسب: تغذیه مناسب و متعادل میتواند تأثیر زیادی بر میزان زایمان داشته باشد. استفاده از جیرههای غذایی حاوی پروتئین و انرژی کافی میتواند به بهبود نرخ زایمان کمک کند.برای این موضوع باید دقت بشه که در جیره نویسی میزان متعادلی از کنسانتره و خوراک دام مناسب گنجانده بشه.
- مدیریت پرورش: مدیریت صحیح پرورش، از جمله زمانبندی مناسب جفتگیری و مراقبتهای بهداشتی، میتواند به افزایش نرخ زایمان کمک کند.نکته مهمی که وجود داره باید از روش های فلاشینگ و همسان سازی و هورمون استفاده بشه که شانس فحل شدن و مثبت شدن میش بالا بره.
مشکلات و چالشها پرورش شال
مانند هر نژاد دیگری، گوسفند شال نیز با چالشها و مشکلات خاص خود مواجه است. یکی از بزرگترین این چالش ها این هستش که اگر بخواهید نگه داری این نژاد از نظر اقتصادی به صرفه باشه باید بحث آمیختگی این نژاد با نژادهای پرتولید و پر بازدید خارجی گوسفند انجام بشه که بشه ژن های مثبت نژادهای خارجی رو به این نژاد منتقل کرده و صرفه اقتصادی ایجاد کرد.
یکی از این آمیختگی های موفق در ایارن نژاد میکس شال رومانوف هستش که این نژاد مزیت های زیادی از جمله چندقلوزایی بالا ،شیردهی مناسب برای چندقلو،جثه بزرگ میش که باعث میشه بره های بزرگ تری ایجاد بشه و مهم تر از این ها فحل شدن در فصول مختلف در صورت همسان سازی و فلاشینگ.
ما در مزرعه احمدی به صورت تخصصی نژآد آمیخته شال رومانوف نگه داری می کنیم که خداروشکر ضریب تبدیل مناسب و خروجی مناسبی داره که البته این نژاد ممکنه در اب و هوای خیلی گرم بازدهی مناسبی نداشته باشه و در صورتی که بخواهید توی این اب و هوا پرورش بدین باید بستر مناسبی برای دامداری بسته ایجاد کنید که گله دچار اسیب نشه.